Zavallı

Sözlükler “zavallı” kelimesi için

“âciz, bîçâre, çaresiz, acınacak durumda olan“ 

açıklamalarını yapıyorlar.

Kelime, 

Arapça “zevâl” kelimesine

Türkçe sahiplik bildiren “-li” ekinin 

eklenmesiyle oluşturulmuş...

Zevâl Arapçada 

“yok olmak, yok oluş” anlamına geliyor.

Nitekim güneşin tam tepeye çıktığı 

(ve batıya/batmaya/kaybolmaya/yok olmaya meylettiği) 

zaman

 “zevâl vakti” olarak isimlendirilmekte...

Bu durumda zavallı kelimesinin anlamı,

“zevâl sahibi” yani

(özü ve mâhiyeti itibariyle)

kalıcı/dâimî olmayan 

yok olacak olan, 

fânî/geçici

demek olur.

Ne güzel kelime icat etmiş ecdadımız.

Kelimenin ihsâs ettiği (hissettirdiği) 

manaya bakınız:

“Bâkî (kalıcı)” olmayan (herkes ve herşey)

“fânî”dir (fenâ durumdadır);

bir gün zevâl bulacaktır, yok olacaktır.

Bir gün zevâl bulması kaçınılmaz olan (insan) da 

zavallıdır, acınası bir haldedir;

öyleyse haddini bilsin, 

hiç havalara girmesin...

Ne güzel söylemiş Yunus’umuz:

“Bir gün sana zevâl ere 

yüce kaddin (boyun-posun) ine yere...”

Kendisini “zevâlsiz” zanneden,

bu dünyaya kazık çakacakmış gibi yaşayan

ve tıpkı bir güneş gibi 

bir gün “zevâl vakti”nin gelip çatacağını 

idrâk edemeyen insan

ne kadar da zavallı... 

(15.07.2020)