Sözlükler “zavallı” kelimesi için “âciz, bîçâre, çaresiz, acınacak durumda olan“ açıklamalarını yapıyorlar. Kelime, Arapça “zevâl” kelimesine Türkçe sahiplik bildiren “-li” ekinin eklenmesiyle oluşturulmuş... Zevâl Arapçada “yok olmak, yok oluş” anlamına geliyor. Nitekim güneşin tam tepeye çıktığı (ve batıya/batmaya/kaybolmaya/yok olmaya meylettiği) zaman “zevâl vakti” olarak isimlendirilmekte... Bu durumda zavallı kelimesinin anlamı, “zevâl sahibi” yani (özü ve mâhiyeti itibariyle) kalıcı/dâimî olmayan yok olacak olan, fânî/geçici demek olur. Ne güzel kelime icat etmiş ecdadımız. Kelimenin ihsâs ettiği (hissettirdiği) manaya bakınız: “Bâkî (kalıcı)” olmayan (herkes ve herşey) “fânî”dir (fenâ durumdadır); bir gün zevâl bulacaktır, yok olacaktır. Bir gün zevâl bulması kaçınılmaz olan (insan) da zavallıdır, acınası bir haldedir; öyleyse haddini bilsin, hiç havalara girmesin... Ne güzel söylemiş Yunus’umuz: “Bir gün sana zevâl ere yüce kaddin (
Yorumlar
Yorum Gönder